Hortus Populus: Tuin van het volk
“Het moet anders! We moeten anders omgaan met voedsel, landbouw, energie, klimaat, water en natuur. De manier waarop we daar nu mee omgaan, werkt niet meer, we zitten op een doodlopende weg. Denk aan de droogte in de zomer, wateroverlast na een fikse regenbui, problemen met gaswinning, bijensterfte en ons voedsel waar met enige regelmaat iets mis mee blijkt te zijn.” Aan het woord is Esther van den Bor, voorzitter van stichting Duurzaam Bodegraven-Reeuwijk en één van de initiatiefnemers van de Hortus Populus.
Anders omgaan met voedsel, landbouw, energie, klimaat, water en natuur, dat klinkt ingewikkeld en klinkt als iets waar ik als inwoner van Bodegraven-Reeuwijk niet zoveel aan kan doen. Hoe zie jij dat? “Dat is precies de bedoeling van de Hortus Populus, met de moestuin laten we zien dat het helemaal niet zo ingewikkeld is. Op al deze thema’s, voedsel, landbouw, energie, klimaat, water en natuur, laten we zien dat het vrij eenvoudig anders kan. Bovendien is het interessant en boeiend om dat samen met vrijwilligers en bedrijven uit eigen dorp of wijk te doen.”
Van tuin naar markt
“Als de tuin straks in volle omvang wordt benut, kunnen we laten zien dat het mogelijk is om een flink deel van de groente die het dorp nodig heeft lokaal te telen. Aan de andere kant geven we bewoners en bijvoorbeeld horecabedrijven de mogelijkheid om ecologische groente en fruit lokaal te kopen. Dat kan op de streekmarkt, maar ook rechtstreeks bij de tuin. Zo kan de lokale markt voor lokaal voedsel groeien en is vraag en aanbod op elkaar afgestemd. Omdat de afstand van bodem tot bord heel klein is neemt de kans op voedselverspilling af. Bovendien levert het telen van voedsel en het bewerken en distribueren van voedsel lokaal banen op. Het maakt onze dorpen meer zelfvoorzienend en zelfredzaam.”
“Op de tuin gebruiken we geen bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De vrijwilligers besteden veel tijd aan de juiste bodembewerking en het verwijderen van onkruid en ongedierte. Verschillende soorten groenten worden gecombineerd en afgewisseld met bij-vriendelijke wilde bloemen. Zo is de bodem gezonder en vol bodemleven. Een gezonde bodem kan extreme weersomstandigheden beter opvangen en dat verhoogt de oogstzekerheid. Door de natuurlijke groei neemt de voedingswaarde van het voedsel toe en de smaak verbetert enorm.”
Energie genoeg
“Met zonnepanelen wordt op de tuin voldoende energie opgewekt en opgeslagen om in eigen behoefte te voorzien. Een composttoilet en regenwateropvang zorgen ervoor dat de tuin geheel autarkisch is. De tuin laat op kleine schaal zien dat het mogelijk is om zelfvoorzienend te zijn wat betreft energie en water.”
Afval is grondstof
“Een simpel voorbeeld; van al ons groenafval maken we compost en het compost voeren we aan onze kippen. De kippen leggen dagelijks verse eitjes en zo is afval een grondstof geworden. Alle andere materialen en spullen die we overhouden op de tuin gooien we niet weg, we zoeken er een andere bestemming voor.”
“Op de Hortus Populus is iedereen welkom en alle hulp wordt gewaardeerd. Voor veel vrijwilligers is het buiten bezig zijn nuttig en rustgevend. Het helpt om in het werkritme te komen voor mensen die lang niet hebben gewerkt en vluchtelingen die op de tuin werken leren al snel de Nederlandse taal. Niet alleen vrijwilligers met groene vingers zijn welkom. Timmeren, koffiezetten, lessen aan schoolkinderen verzorgen, groente verkopen of creatieve workshops geven; er is van alles te doen en iedereen is welkom.“
Kennis delen, krachten bundelen
Het is door de enthousiaste uitleg van Esther duidelijk dat de Hortus Populus een duurzame tuin is aan de rand van Bodegraven. Het roept bij nog mij wel de vraag op hoe dit alles bijdraagt aan een duurzamere wereld, is dit niet slechts de bekende druppel op een gloeiende plaat?
Esther vertelt nu nog enthousiaster: “Alles wat we leren en ontdekken op de tuin delen we met anderen. Of het nu gaat om het kweken van groente en kruiden, bereiden van voedsel, wilde planten, bijen, energie en duurzaamheid. We leggen uit en we laten het zien. We willen het lokale kenniscentrum zijn voor een duurzame samenleving. We werken met iedereen samen, gemeente, bewoners, organisaties en bedrijven. Alles om ons doel een duurzame samenleving dichterbij te brengen.”
